فیستول‌ مقعدی‌ عبارت‌ است‌ یك‌ لوله‌ یا راه‌ بسیار كوچك‌ كه‌ از مجرای‌ مقعدی‌ به‌ پوست‌ نزدیك‌ دهانه‌ مقعد راه‌ می‌یابد. چرك‌ آب‌ گونه‌ از این‌ راه‌ به‌ بیرون‌ راه‌ می‌یابد و باعث‌ تحریك‌ پوست‌ ناحیه‌ می‌شود.   
 
ـ علایم‌ شایع‌:  
 
 ۱. ترشح‌ مداوم‌ یا متناوب‌  
 
 ۲. تغییر رنگ‌ پوست‌ اطراف‌ فیستول‌  
 
 ۳. درد به‌ هنگام‌ اجابت‌ مزاج‌ یا پس‌ از آن‌  

 ۴. وجود یك‌ برجستگی‌ سفت‌ و دردناك‌ به‌ هنگام‌ لمس‌  
 
 
 ـ علل‌ بیماری:  
 
 ۱. از بین‌ رفتن‌ بافت‌ به‌ علت‌ گسترش‌ آبسه‌ زمینه‌ای‌  
 
 ۲. گسترش‌ عفونت‌ ناشی‌ از پارگی‌ در مجرای‌ مقعدی‌  
 
 ۳. گاهی‌ در نتیجه‌ عواملی‌ چون‌ ضربه‌، عفونت‌ راست‌ روده‌ (از جمله‌ با میكربی‌ به‌ نام‌ كلامیدیا)، سرطان‌، و اشعه‌ درمانی‌ ایجاد می‌شود.  

 
 
 ـ عوامل‌ افزایش‌دهنده‌ خطر:  
 
 ۱. بیماری‌ التهابی‌ روده‌  
 
 ۲. آپاندیسیت‌ یا دیورتیكولیت‌ حاد  
 
 ۳. درمان‌ تزریقی‌ برای‌ بواسیر داخلی‌  

4.زخم‌ ناشی‌ از یك‌ جسم‌ تیز (مثلاً پوسته‌ تخم‌مرغ‌ یا استخوان‌ ماهی‌) كه‌ دفع‌ می‌شود یا صدمه‌ ناشی‌ از نوك‌ وسیله‌ مخصوص‌ تنقیه‌   
 ـ پیشگیری‌:  
 
 هیچ‌ روش‌ به‌ خصوصی‌ جهت‌ پیشگیری‌ وجود ندارد.  
 
 
 ـ عواقب‌ مورد انتظار:  
 
 نتایج‌ جراحی‌ معمولاً عالی‌ است‌.  
 
 
 ـ عوارض‌ احتمالی‌:  
 
 یبوست،‌ در صورتی‌ كه‌ فیستول‌ به‌ طور كامل‌ برداشته‌ نشود ممكن‌ است‌ عود كند.

  
 
 
 ـ درمان‌:  
 
 یك‌ جراحی‌ كوچك‌ برای‌ برداشتن‌ فیستول‌. معمولاً این‌ كار با بی‌حسی‌ موضعی‌ انجام‌ می‌پذیرد (البته‌ گاهی‌ بیهوشی‌ عمومی‌ لازم‌ می‌شود). نشستن‌ در لگن‌ آب‌ گرم‌ پس‌ از جراحی‌ می‌تواند به‌ تخفیف‌ هرگونه‌ ناراحتی‌ پس‌ از عمل‌ كمك‌ كند.  
 
 
 ـ داروها:  
 
 امكان‌ دارد نرم‌كننده‌ مدفوع‌ برای‌ جلوگیری‌ از یبوست‌ تجویز شود. در صورت‌ وجود عفونت‌ ممكن‌ است‌ آنتی‌بیوتیك‌ تجویز شود.